Naturalne, bezpieczne i skuteczne metody poprawy zdrowia i samopoczucia stają coraz bardziej popularne. Jedną z takich form wspomagania organizmu jest klimatoterapia, czyli leczenie z wykorzystaniem warunków klimatycznych. Przyjrzyjmy się, na czym dokładnie polega ta metoda, jakie są jej rodzaje, a przede wszystkim, jakie daje korzyści.

Na czym polega klimatoterapia?

Klimatoterapia to dział medycyny uzdrowiskowej wykorzystujący działanie określonego klimatu jako element terapii wspierającej leczenie i profilaktykę zdrowotną. Jest to metoda oparta na wpływie naturalnych bodźców środowiskowych. Pacjent poddawany jest ich działaniu, przez co stymulowany jest jego organizm i wspierane jego naturalne zdolności regeneracyjne.

Terapia klimatem wykorzystuje szereg czynników środowiskowych, które mają wpływ na zdrowie:

Temperatura powietrza – wpływa na metabolizm i układ krążenia.
Wilgotność powietrza – odgrywa ważną rolę w terapii chorób układu oddechowego.
Ciśnienie atmosferyczne – działają stymulująco na organizm.
Nasłonecznienie (helioterapia) – dostarcza witaminę D, działa antydepresyjnie, poprawia odporność.
Wiatr – pobudza układ nerwowy i krążeniowy.
Naturalny aerozol morski – zawiera jod i sole mineralne, działa korzystnie na drogi oddechowe.

Metody stosowane w klimatoterapii

W ramach terapii klimatycznej stosuje się różnorodne metody, które bazują na naturalnym oddziaływaniu środowiska na organizm człowieka. Jedną z podstawowych form są kąpiele powietrzne. Polegają one na przebywaniu na świeżym powietrzu, najczęściej w ruchu i przy lekkim ubraniu, tak, aby umożliwić skórze bezpośredni kontakt z bodźcami atmosferycznymi. Dzięki temu organizm uczy się lepiej reagować na zmiany temperatury, wzmacnia się jego odporność oraz poprawia się ogólne samopoczucie.

Kolejną metodą są kąpiele słoneczne, czyli helioterapia. Odpowiednio dawkowana ekspozycja na promieniowanie słoneczne wspomaga wytwarzanie witaminy D i działa korzystnie na układ nerwowy, hormonalny i odpornościowy. Warto jednak pamiętać, że przebywanie na słońcu powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami – w bezpiecznych porach dnia i przy właściwym zabezpieczeniu skóry.

Kąpiele morskie to z kolei forma terapii łącząca kontakt z wodą o wysokim stężeniu soli mineralnych z naturalnym ruchem ciała. Pływanie i zanurzenie w morzu poprawia krążenie, działa odprężająco na mięśnie i stawy, a także wspomaga procesy detoksykacyjne organizmu. Woda morska, bogata w mikroelementy, ma również właściwości regenerujące i przeciwzapalne dla skóry.

Dużą wartość terapeutyczną mają również inhalacje naturalnego aerozolu morskiego. Powietrze nasycone jodem, solą i innymi pierwiastkami śladowymi wnika głęboko do dróg oddechowych, oczyszcza je i działa łagodząco, zwłaszcza u osób cierpiących na alergie, astmę czy przewlekłe zapalenia oskrzeli. To naturalny „inhalator” dostępny jest bez ograniczeń – wystarczy spokojny spacer wzdłuż brzegu morza, szczególnie podczas wietrznej pogody lub tuż po burzy.

Istotnym elementem klimatoterapii są także spacery klimatyczne, czyli świadome poruszanie się w odpowiednich warunkach pogodowych i porach dnia. Ruch na świeżym powietrzu, szczególnie w otoczeniu morza, lasu czy gór, wpływa na dotlenienie organizmu, poprawę wydolności fizycznej, a także na redukcję napięcia psychicznego. To jedna z najprostszych, a zarazem najbardziej skutecznych form terapii klimatem.

Rodzaje klimatoterapii

Leczenie klimatem może odbywać się w różnych warunkach. Szczególnie korzystne są pod tym względem morze, lasy i góry.

Klimatoterapia morska

Nadmorskie powietrze zawiera naturalny aerozol morski – drobinki wody morskiej bogate w jod i sól morską. Występuje tu także wysoka wilgotność powietrza, duże nasłonecznienie i łagodna temperatura powietrza, co wzmacnia działanie bodźców klimatycznych.

Przebywanie w takim otoczeniu sprzyja osobom cierpiącym na choroby układu oddechowego, takie jak np. astma czy przewlekłe zapalenie oskrzeli. Korzystnie wpływa również na układ krążenia oraz pomaga w leczeniu chorób skóry, np. łuszczycy czy atopowego zapalenia skóry (AZS). Nie należy zapominać również o dodatkowej suplementacji jodem, który jest zalecany dla osób z niedoczynnością tarczycy.

Talasoterapia – szczególny rodzaj klimatoterapii

Talasoterapia to specjalistyczna metoda, która obejmuje kąpiele w podgrzanej wodzie morskiej, okłady z alg czy inhalacje naturalnego aerozolu morskiego. Korzystnie wpływa m.in. na leczenie chorób skórnych, przewlekłe choroby układu krążenia czy choroby płuc. Duże znaczenie mają tu warunki klimatyczne panujące nad morzem – odpowiednia wilgotność powietrza, obecność jodu i świeże powietrze wspomagają przebieg leczenia zmian.

Klimatoterapia górska

Klimatoterapia górska, jak sama nazwa wskazuje, wykorzystuje klimat górski. Cechuje się on niższą temperaturą powietrza, większym nasłonecznieniem, obniżonym ciśnieniem atmosferycznym oraz mniejszą ilością alergenów i zanieczyszczeń. Świeże powietrze, bogate w tlen, oraz naturalna stymulacja organizmu poprzez zmienne warunki pogodowe wpływają korzystnie na zdrowie i samopoczucie.

Znajduje to szczególne zastosowanie jako pomoc w leczeniu przewlekłych chorób układu oddechowego, jak choroby płuc i górnych dróg oddechowych. Nie bez znaczenia jest również to, że wspomaga terapię zaburzeń krążenia, rekonwalescencję po chorobach oraz wzmacnia układ odpornościowy. Dzięki wyraźnemu działaniu promieniowania UV, wahania temperatur czy niskiej wilgotność powietrza, stanowi także naturalną pomoc w leczeniu stanów wyczerpania nerwowego i przewlekłego zmęczenia.

Klimatoterapia leśna

Ten rodzaj leczenia wymaga oczywiście przebywania w lasach. Powietrze w nich cechuje się dużą czystością, wysoką zawartością tlenu oraz obecnością naturalnych olejków eterycznych pochodzących z drzew iglastych, jak sosna czy świerk. Związki te działają przeciwzapalnie, bakteriobójczo i wykrztuśnie, stąd warto zwrócić uwagę na ich sprzyjanie leczeniu chorób, takim jak choroby płuc czy inne schorzenia układu oddechowego.

Dodatkowo las sprzyja wyciszeniu i redukcji stresu – jego mikroklimat wpływa kojąco na układ nerwowy. Z tego względu może być pomocny w terapii stanów napięcia, bezsenności oraz wyczerpania psychicznego.

Wskazania do leczenia klimatoterapią

W zależności od wybranej metody możliwe jest osiągnięcie różnych efektów terapeutycznych. Dla wielu pacjentów stanowi ona skuteczne uzupełnienie innej metody leczenia chorób. Do głównych wskazań należą:

choroby układu oddechowego – np. przewlekłe zapalenie oskrzeli, astma, POChP,
choroby układu krążenia – takie jak niewydolność krążeniowa czy nadciśnienie,
choroby skóry – np. łuszczyca, atopowe zapalenie skóry,
choroby układu nerwowego – to m.in. nerwice, przewlekły stres, depresja, bezsenność,
choroby układu trawiennego – takie jak niestrawność, stany zapalne przewodu pokarmowego,
rekonwalescencja po operacjach, infekcjach i ogólnym wyniszczeniu organizmu.

Przebieg leczenia klimatoterapią

Klimatoterapia może być prowadzona jako samodzielna terapia lub włączana w elementy leczenia uzdrowiskowego. W zależności od potrzeb pacjenta i rodzaju schorzenia dobiera się odpowiedni klimat oraz metody leczenia chorób.

W przypadku terapii nadmorskiej typowy turnus trwa od 2 do 4 tygodni i już po kilku dniach przynosi odczuwalne efekty: poprawę snu, lepsze oddychanie, większą odporność i ogólną regenerację organizmu. Podczas pobytu goście odbywają przede wszystkim kąpiele powietrzne i słoneczne. W ich skład wchodzą np. spacery brzegiem morza – zwłaszcza rano i wieczorem – działają jak naturalne inhalacje. Mogą to być również ćwiczenia na świeżym powietrzu, jak nordic walking czy joga.

FAQ

Jakie są przeciwwskazania do stosowania klimatoterapii?

Klimatoterapia nie jest zalecana w przypadku ostrych infekcji, niewydolności krążenia, nowotworów w fazie aktywnej ani ciężkich chorób psychicznych.

Jak długo powinien trwać pobyt w określonym klimacie, aby terapia była skuteczna?

Aby terapia wykorzystująca klimat była skuteczna, zaleca się pobyt trwający co najmniej dwa tygodnie, by organizm mógł się zaadaptować do nowych warunków.

Czy klimatoterapia jest odpowiednia dla dzieci?

Tak, odpowiednio dobrana klimatoterapia może wspomagać leczenie chorób układu oddechowego u dzieci, o ile nie ma przeciwwskazań medycznych.

Jakie są różnice między klimatoterapią a balneoterapią?

Klimatoterapia opiera się na oddziaływaniu warunków atmosferycznych, podczas gdy balneoterapia wykorzystuje lecznicze kąpiele wodne, będące niekiedy elementem klimatoterapii (np. Thalassoterapia).

Podsumowanie

Klimatoterapia to naturalna metoda wspomagająca leczenie i regenerację organizmu, oparta na działaniu warunków atmosferycznych. Są to m.in. temperatura, nasłonecznienie, wilgotność czy aerozol morski. Najczęściej stosuje się ją w klimacie morskim, górskim lub leśnym. Do głównych metod należą kąpiele powietrzne, słoneczne, spacery oraz inhalacje naturalnym powietrzem bogatym w mikroelementy. Wspiera leczenie m.in. chorób układu oddechowego, krążenia, skóry i nerwowego. Standardowy pobyt terapeutyczny trwa 2–4 tygodnie, a pierwsze efekty są odczuwalne już po kilku dniach. To bezpieczna, bezinwazyjna i coraz częściej wykorzystywana forma leczenia oraz profilaktyki zdrowotnej.