Elektroterapia to nowoczesna metoda leczenia stosowana w medycynie i rehabilitacji. Dzięki wykorzystaniu prądu elektrycznego o odpowiednich parametrach możemy skutecznie łagodzić dolegliwości bólowe, przyspieszać regenerację tkanek czy poprawiać ukrwienie. Na czym dokładnie polega ten rodzaj oddziaływań? Czy są do niej jakieś przeciwwskazania? W dzisiejszym artykule wyjaśnimy, czym jest elektroterapia i przy jakich dolegliwościach sprawdzi się najlepiej. Przedstawimy także, jaką rolę pełni w procesie rehabilitacji.

Co to jest elektroterapia?

Elektroterapia to nieinwazyjna metoda wykorzystująca działanie prądu elektrycznego do stymulacji mięśni, nerwów i tkanek. Podczas zabiegu na ciało zakładane są elektrody, przez które przepływa ładunek wywołujący szereg korzyści dla zdrowia. W zależności od częstotliwości, natężenia i kształtu impulsów, możemy osiągnąć różne efekty terapeutyczne. Pomimo wykorzystania prądu, jest to całkowicie bezpieczna forma leczenia, która bywa wykorzystywana samodzielnie lub w połączeniu z innymi zabiegami fizjoterapeutycznymi.

Mechanizm elektroterapii opiera się na stymulacji zakończeń nerwowych. To zaś prowadzi do blokowania przewodzenia impulsów bólowych lub wywoływania skurczu mięśni. Dzięki temu zwiększa się przepływ krwi, a organizm transportuje większą ilość tlenu i składników odżywczych do uszkodzonych obszarów. Proces gojenia ulega wtedy przyspieszeniu, a my odczuwamy ulgę w bólu. Elektroterapia wpływa także na układ nerwowy, przyczyniając się do poprawy naszego ogólnego samopoczucia.

Jak wygląda sesja elektroterapii?

Sesja elektroterapii rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu. Fizjoterapeuta ustala przyczyny naszych dolegliwości, ocenia nasilenie objawów i wyklucza przeciwwskazania. Dobiera też odpowiedni rodzaj prądu, jego natężenie i czas trwania impulsu, biorąc pod uwagę potrzeby naszego ciała.

Następnie terapeuta zakłada na leczony obszar naszej skóry elektrody połączone ze specjalnym aparatem. Rozpoczyna się właściwa część zabiegu, podczas której na nasze tkanki oddziałuje prąd elektryczny. Sesja trwa zazwyczaj 15-30 minut, a w jej trakcie możemy odczuwać delikatne mrowienie, pieczenie lub wibracje – jest to jednak całkowicie normalna reakcja organizmu.

Po zakończeniu zabiegu fizjoterapeuta usuwa elektrody i delikatnie oczyszcza naszą skórę. Może też zalecić nam jeszcze kilka minut odpoczynku, zanim powrócimy do codziennych zajęć. Przed wyjściem z gabinetu, ustala się jeszcze termin kolejnej sesji – najczęściej potrzebujemy bowiem całego cyklu elektroterapii.

Rodzaje elektroterapii

Istnieje wiele metod elektroterapii, które dostosowuje się do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz rodzaju schorzenia. Różnią się one zarówno rodzajem zastosowanego prądu, jak i parametrami jego działania. Do najpopularniejszych typów elektroterapii zaliczają się:

Galwanizacja – usprawnia krążenie krwi i zwiększa metabolizm w tkankach. Prowadzi do szybszej regeneracji uszkodzonych tkanek i leczenia stanów zapalnych.
Jonoforeza – wprowadza leki do organizmu przez skórę za pomocą prądu galwanicznego. To szczególnie skuteczna metoda w przypadku bólu miejscowego oraz stanów zapalnych.
Prądy diadynamiczne (DD) – używane do leczenia bólu i redukcji napięcia mięśniowego. Stosuje się je także w celu poprawy elastyczności tkanek.
Prądy interferencyjne (IFT) – wykorzystywane do głębokiej stymulacji tkanek. Poprawiają ukrwienie i zmniejszają napięcia mięśni.
Prądy Traberta – stosowane w celu głębokiego rozluźnienia mięśni i poprawy mikrokrążenia;
TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) – oddziałuje na nerwy czuciowe, blokując sygnały bólowe. Stosuje się go w przypadku przewlekłego lub intensywnego bólu.
Elektrostymulacja – służy do wzmacniania osłabionych mięśni. Wykorzystuje się ją po urazach i operacjach oraz w celu zapobiegania zanikowi mięśni.

Wskazania do elektroterapii

Elektroterapia znajduje zastosowanie w leczeniu wielu dolegliwości. Najczęściej korzysta się z niej w przypadku:

dolegliwości bólowych – migren, napięciowych bólów głowy, bólu po urazach;
chorób układu ruchu – bólów kręgosłupa, zwyrodnień stawów, rwy kulszowej, kontuzji sportowych, urazów ścięgien i więzadeł, stanów pooperacyjnych;
zaburzeń krążenia – poprawy ukrwienia kończyn, leczenia obrzęków limfatycznych;
regeneracji tkanek – leczenia ran, obrzęków, stanów zapalnych mięśni i tkanek miękkich;
zaburzeń układu nerwowego – neuralgii, porażeń nerwów obwodowych, stanów po udarach, częściowych niedowładów kończyn.

Efekty zabiegów elektroterapii

Efekty elektroterapii zauważymy już po kilku sesjach, jednak ich trwałość zależy od systematyczności leczenia. By osiągnąć najlepsze rezultaty, na ogół potrzebujemy całego cyklu zabiegów. Ich długość i częstotliwość fizjoterapeuta ustali indywidualnie, na podstawie oceny naszych indywidualnych potrzeb. Do najważniejszych korzyści elektroterapii należą:

Łagodzenie bólu – prąd działa na zakończenia nerwowe, blokując przewodzenie impulsów bólowych. Jest to szczególnie skuteczne w przypadku bólu mięśniowo-szkieletowego, neuropatycznego oraz bólu przewlekłego.
Poprawa krążenia – dzięki stymulacji mikrokrążenia dochodzi do sprawniejszej regeneracji tkanek po urazach. Przekłada się to na zmniejszenie obrzęku i odżywienie tkanek.
Zmniejszenie napięcia mięśniowego – prąd może zarówno pobudzić do pracy, jak i relaksować mięśnie, co pomaga w przypadku zaburzeń koordynacji ruchowej i spastyczności. Przynosi także ulgę w przypadku doświadczania przewlekłego stresu czy znacznego przeciążenia mięśni.
Poprawa sprawności mięśni – elektrostymulacja zapobiega zanikowi mięśni i pomaga odbudować ich siłę. Służy wzmacnianiu mięśni osłabionych, atroficznych lub porażonych.
Działanie przeciwzapalne – prąd ma właściwości hamujące procesy zapalne toczące się w organizmie. To działanie korzystne w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów czy stanów zapalnych ścięgien.
Poprawa przewodnictwa nerwowego – elektroterapia stymuluje włókna nerwowe, przyspieszając przewodnictwo impulsów. To szczególnie korzystne działanie w przypadku zaburzeń neurologicznych i uszkodzeń nerwów po urazach

Przeciwwskazania do elektroterapii

Pomimo wielu zalet, elektroterapia nie jest odpowiednia dla każdego. Powinniśmy jej unikać w przypadku:

epilepsji;
nowotworów;
chorób serca;
obecności rozrusznika serca;
zaawansowanych zaburzeń rytmu serca;
ciąży (zwłaszcza w pierwszym trymestrze);
aktywnych stanów zapalnych skóry w miejscu zabiegu.

Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, skonsultujmy się z lekarzem przed rozpoczęciem terapii. Specjalista oceni, czy nasz stan zdrowia pozwala na wykorzystanie tej metody leczenia – a jeśli nie, pomoże dobrać inną.

Jaką rolę pełni elektroterapia w rehabilitacji?

Elektroterapia jest kluczowym elementem rehabilitacji, wspomagając przywracanie sprawności po urazach, operacjach czy chorobach przewlekłych. Dzięki precyzyjnemu działaniu na konkretne partie ciała możemy za jej pomocą efektywnie łagodzić ból i przywracać sprawność mięśni. W medycynie sportowej elektroterapia wspomaga regenerację po intensywnych treningach, zmniejsza ryzyko kontuzji i przyspiesza powrót do aktywności fizycznej. W leczeniu przewlekłych chorób, takich jak zwyrodnienia stawów czy reumatyzm, pomaga zaś łagodzić objawy i poprawia ogólną jakość życia pacjentów.

Podsumowanie

Elektroterapia to nowoczesna i skuteczna metoda leczenia, która wykorzystuje działanie prądu elektrycznego o różnorodnych parametrach. Pozwala na kompleksowe podejście do naszego zdrowia, łącząc działanie przeciwbólowe, regeneracyjne i wzmacniające. Możemy skorzystać z niej zarówno w ramach rehabilitacji, jak i leczeniu przewlekłych dolegliwości. Zastosowanie elektroterapii obejmuje bowiem m.in. bóle kręgosłupa, urazy sportowe czy zaburzenia neurologiczne. Pamiętajmy jednak, że ta forma oddziaływań powinna być zawsze przeprowadzana przez specjalistów. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że nasz zabieg jest bezpieczny i skuteczny.