Każdego roku wielu Polaków wybiera wypoczynek nad Bałtykiem nie tylko dla relaksu, ale również ze względu na zdrowotne właściwości tego regionu. Powodem jest m.in. obecność jodu, czyli pierwiastka niezbędnego do prawidłowej pracy tarczycy. Jego niedobór może prowadzić do problemów z pamięcią, koncentracją i ogólnym osłabieniem. Dlatego lekarze często zalecają spacery nad morzem jako naturalne wsparcie terapii. W artykule wyjaśniamy, kiedy i gdzie nad Bałtykiem występuje największe jego stężenie.

Znaczenie jodu dla organizmu

Bez wątpienia jod odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Jego obecność wpływa na wiele procesów biologicznych, z których najważniejsze to:

Produkcji hormonów tarczycy – jod jest niezbędny do syntezy tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3) – hormonów regulujących funkcje metaboliczne organizmu.
Regulacja metabolizmu – dzięki hormonom tarczycy, jod wpływa na procesy spalania tłuszczów, cukrów i białek oraz syntezę białek, co ma bezpośrednie znaczenie dla utrzymania prawidłowej masy ciała i poziomu energii.
Wspomaganie wzrostu i rozwoju – jod jest szczególnie ważny w okresie intensywnego wzrostu u dzieci, ponieważ wspiera rozwój fizyczny i dojrzewanie organizmu.
Prawidłowy rozwój mózgu i układu nerwowego – obecność jodu w diecie ma ogromne znaczenie dla rozwoju funkcji poznawczych, zwłaszcza u niemowląt i małych dzieci.
Wpływ na koncentrację i pamięć – hormony tarczycy, zależne od poziomu jodu, regulują pracę układu nerwowego, co przekłada się na prawidłowe funkcjonowanie pamięci i zdolności skupienia.

Objawy niedoboru jodu

Wiele osób początkowo nie łączy takich objawów jak np.: notoryczne zmęczenie, problemy z koncentracją, zapominanie o najprostszych rzeczach, uczucie zimna, czy też powiększenie tarczycy z brakiem jodu w organizmie. Są one jednak typowe dla tego stanu. Niedobory tego pierwiastka mogą również powodować łamanie lub wypadanie włosów, problemy skórne, problemy sercowe, a także zmiany nastroju. Na jego braki powinny uważać również kobiety w ciąży i karmiące piersią, które mogą z tego powodu borykać się z problemami rozwojowymi u swoich pociech.

Źródła jodu w środowisku nadmorskim

Jod nad morzem pochodzi z wody morskiej, w której występuje w postaci naturalnych związków – głównie jodków i jodanów. Kiedy fale rozbijają się o brzeg, wiatr unosi ich drobinki w powietrze, tworząc tzw. aerozol morski. To właśnie w tej „mgiełce” znajduje się ten pierwiastek. W tej postaci wchłaniany jest podczas oddychania.

Jod może też przenikać przez skórę, zwłaszcza podczas kąpieli w morzu lub przebywania długo w wilgotnym, nadmorskim powietrzu. Choć to mniejsza ilość niż przez układ oddechowy, również ma znaczenie. Wchłonięty w ten sposób trafia do krwiobiegu i zostaje przetransportowany do tarczycy.

Najlepsze warunki do pozyskiwania jodu nad morzem

Według opinii specjalistów, jod w powietrzu nadmorskim można znaleźć we wszystkich oceanach i morzach, jednak nie w każdym z nich jego stężenie jest takie samo. Wpływ na to ma przede wszystkim klimat, związane z nim warunki geograficzne oraz odpowiednia pogoda.

Kiedy jest najwięcej jodu nad morzem?

Najwięcej jodu w powietrzu nad morzem występuje, gdy pogoda jest wietrzna, a morze wzburzone. Silne podmuchy wiatru i wysokie fale sprzyjają bowiem rozbijaniu się wody o brzeg, co powoduje unoszenie się do atmosfery mikroskopijnych kropelek wody. Sytuację tą najczęściej obserwować można w chłodniejszych porach roku – jesienią i zimą – gdy warunki atmosferyczne są bardziej dynamiczne.

Najlepsze miejsca nad morzem na pozyskiwanie jodu

Najwięcej jodu w powietrzu występuje nad Morzem Północnym i Morzem Bałtyckim. Za jego wysokie stężenie w tych akwenach odpowiadają m.in. częstsze sztormy i silne podmuchy wiatru, które powodują rozbijanie się fal o brzeg, uwalniając pierwiastek do atmosfery. Niższe temperatury w tych regionach sprzyjają z kolei utrzymywaniu się go w powietrzu.

Wpływ pory dnia i odległości od brzegu na stężenie jodu

Stężenie jodu nad morzem zmienia się w ciągu dnia. Największa jego ilość w powietrzu występuje rano i wieczorem. To wtedy wilgotność powietrza jest wyższa, fale silniejsze, a temperatura niższa. Nie bez znaczenia jest również odległość od linii brzegowej. Najlepiej, aby nie przekraczała ona 300 metrów. Zakres ten jest stosunkowo duży. Zazwyczaj zatem wystarczy nie wychodzić poza obszar plaż, czy pobliskich promenad.

FAQ

W których miesiącach jest najwięcej jodu?

Najwięcej jodu nad morzem występuje w miesiącach jesienno-zimowych, czyli od listopada do marca. To właśnie wtedy częściej pojawiają się silne wiatry, sztormy i wysokie fale, które sprzyjają unoszeniu się jodu z wody morskiej do powietrza.

Jak długo należy przebywać nad morzem, aby uzupełnić niedobory jodu?

Osoby, które borykają się z niedoborami jodu, powinny przebywać nad morzem przez co najmniej kilka dni, spacerując od dwóch do trzech godzin dziennie nad samym brzegiem.

Czy dzieci mogą korzystać z dobrodziejstw jodu nad morzem?

Dzieci nie tylko mogą wdychać jod nad morzem, ale jest to wręcz dla nich wskazane (i to od wieku niemowlęcego). W pierwszych latach życia dziecka pierwiastek ten odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy i w prawidłowym rozwoju mózgu. Ponadto wspomaga organizm, regulując metabolizm oraz pomaga w utrzymaniu zdrowej skóry i włosów.

Czy wdychanie jodu nad morzem może zastąpić suplementację?

W tej kwestii warto skonsultować się ze specjalistą, gdyż wiele zależy od konkretnego organizmu i wyników badań.

Co ogranicza wchłanianie jodu?

Wchłanianie jodu mogą ograniczać niektóre składniki diety i czynniki środowiskowe. Należą do nich warzywa kapustne (np. brokuły, kalafior, brukselka), soja i jej przetwory. Negatywny wpływ mają też niedobory selenu, żelaza i cynku – minerałów niezbędnych do prawidłowego metabolizmu pierwiastka. Niekorzystny jest również dym tytoniowy oraz choroby układu pokarmowego, które wpływają na pracę jelit.

Podsumowanie

Jod to niezwykle ważny pierwiastek wspierający pracę tarczycy, metabolizm, rozwój mózgu i układu nerwowego. Najlepszym naturalnym jego źródłem jest nadmorskie powietrze – szczególnie to wilgotne, chłodne i przesycone morską bryzą. Najwięcej tego pierwiastka znajduje się nad Morzem Bałtyckim jesienią i zimą, zwłaszcza rano i wieczorem, w pobliżu brzegu. Regularne spacery w takich warunkach mogą realnie wspierać zdrowie – zarówno dorosłych, jak i dzieci. Choć nie zawsze zastąpi to suplementację, jest doskonałym i naturalnym jej uzupełnieniem.